176. Sabaa Tahir "Ember in the Ashes. Imperium Ognia"

Akcja powieści toczy się dwutorowo: z perspektywy Laii –
wstępującej w podziemne szeregi buntowników, stającej się niewolnicą komendantki, kobiety zarządzającej Akademią na Czarnym Klifie – oraz Eliasa, ucznia, przyszłego żołnierza Imperium. Drogi życiowe tych bohaterów konsolidują się, prowadząc ich do zatrważających wydarzeń i sytuacji. Ona – walcząca w imię swojego brata, zatrzymanego za zdradę – i on – przewartościowujący swoje życie – stworzą duet, który odmieni nie tylko ich życie, ale również wielu osób.

Imperium ognia ujmuje przede wszystkim niebywale dobrze skrojonym wątkiem obyczajowym, który właściwie dominuje w całej powieści. Bohaterowie zostają ukazani w pełnej krasie, sportretowano ich naturę w sposób niezwykle dogłębny i szeroki, ukazujący wszystko to, co determinuje ich postępowanie i losy. Nie sposób większości z nich jednoznacznie podzielić na prawych i lewych, dobrych i złych, gdyż ich negatywne cechy w ostatecznym rozrachunku zostają przyćmione przez słuszne, humanitarne i wartościowe decyzje, pozwalające postaciom cierpiącym i walczącym ziścić plany i marzenia. Bohaterowie recenzowanej pozycji zmagają się z różnymi przeciwnościami losu, starają się o realizację odmiennych – niekiedy ostatecznie łączących się – celów. Charakteryzują ich niejednakowe systemy wartości, w których prym wiodą różnorodne postawy tudzież idee: jedni traktują honor i waleczność jako pryncypium, drudzy stawiają na piedestale rodzinę i uczucia, trzeci zaś bezpieczeństwo i przetrwanie. Książka ukazuje więc zastępy osobowości i charakterów, postacie wyznające skrajne idee oraz poglądy, których walka – wynikająca z rozmaitych pobudek – ma charakter nie tylko rozrywkowy, ale również moralizatorski.

Bohaterowie powieści to postacie wielowymiarowe, o niezgłębionej psychice i niejednotorowym toku ideologicznym. Ich działania wyrastają z różnych założeń, każdy z nich obdarzony jest traumatyczną przeszłością, która definiuje ich postępowania lub stanowiska. Główna bohaterka, Laia, została pozbawiona najbliższej rodziny – uprowadzony zostaje Jej brat, a dziadkowie zostają zamordowani – dąży więc do przywrócenia wolności jedynemu żyjącemu krewnemu. Elias, główny męski bohater powieści, zobligowany zostaje do zbrojnej walki o pozycję i tytuł, co kłóci się z jego przekonaniami i potrzebami, co ostatecznie doprowadza do wewnętrznego konfliktu i wyboru między oczekiwaniami przyjaciół i rodziny a własnymi poglądami i wartościami. Na drodze tych postaci – jakże wspólnej w zaawansowanym etapie powieści – stają inne, starające się uniemożliwić lub pomóc w realizacji tych pragnień. Nad losami bohaterów ciąży swoiste fatum, bliższe lub dalsze pierwotnej definicji. Elias poznaje swoją przyszłość, dokładnie widząc ludzi – w tym przyjaciół i znajomych – których zgładzi. Z kolei Laii, będącej niewolnicą srogiej komendantki, grozi rychła śmierć (podobnie jak jej poprzedniczkom). Jednak za sprawą uporu, niezachwianego systemu wartości oraz odpowiedniego postępowania – wpisującego się w istotę etyki conradowskiej – bohaterom udaje się osiągnąć założone cele.

Sabaa Tahir buduje w czytelniku napięcie nie tylko dynamicznie toczącą się akcją i licznymi wybiegami, ale również ekspresywnym językiem. Bohaterowie powieści prowadzą wewnętrzne monologi, traktujące o moralności, hierarchii wartości oraz podejmowanych przez siebie decyzjach. Narracja korzysta z pytań retorycznych, poszukujących odpowiedzi nie tylko do zagadnień o rozwiązania fabularne, ale również o kwestie ideologiczne. Wykreowane osobowości są niezwykle niestabilne i silnie powątpiewające zarówno w otaczający ich świat, jak i we własne postępowanie. Imperium ognia ukazuje bohaterów nadzwyczaj ludzkich, obdarzonych tymi cechami, które stanowią o naszej istocie, o naszych ułomnościach i zaletach. To powieść o honorze, miłości i trudnych wyborach, które decydują nie tylko o naszych losach, ale również o przyszłości innych. To porywająca opowieść o odpowiedzialności za drugiego człowieka, ilustrująca skutki upadku wartości i nieposzanowania bliźniego. To wreszcie książka o potędze dobra, bezinteresownej i bezgranicznej miłości, która wyzwala i czyni szczęśliwym. Roztaczana przed czytelnikiem rzeczywistość zachwyca i zasysa w siebie, porywając w fascynującą podróż realizującą się na wielu płaszczyznach. To książka kompletna pod każdym względem.

6/6

Za książkę serdecznie dziękuję wydawnictwu Akurat oraz Business & Culture.