Lekkokrytyka

Książka Michała Rusinka została napisana z myślą o pokazaniu młodszym czytelnikom, że żaden język nie jest skończony, bo każdy bez przerwy podlega wielu różnym procesom. Słowa nie tylko znaczą i brzmią, ale również mają swoje historie. Choć zapożyczeniami posługujemy się na co dzień, niekiedy zupełnie nieświadomie, to często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że wyraz, którego właśnie używamy, nie tylko pochodzi z innego języka czy nawet z innej kultury, ale także na przestrzeni wielu lat zmienił swoje znaczenie. Michał Rusinek, językoznawca, autor wielu publikacji poświęconych językowi, w „Wihajstrze, czyli przewodniku po słowach pożyczonych” pokazuje, jak wiele oczywistych dla nas słów ma za sobą nie tak oczywistą drogę – bo przywędrowały do polszczyzny na przykład ze średniowiecznej łaciny przez język włoski, niemiecki i czeski. Wprawdzie początkowo „Wihajster” wydaje się książką zupełnie niepozorną, być może – patrząc z perspektywy dziecka – nawet nudną (bo co nam z tego, że Rusinek

Jacek Dehnel, mówiąc w jednym z wywiadów o swoich sposobach na pisanie książek, powiedział, że powstawanie powieści przypomina proces samoczynnego łączenia się kilku plam na obrusie: pojedyncze mokre miejsca zagarniają coraz więcej suchej przestrzeni, a czasem zaczynają tworzyć jedną wielką plamę. Czytając „Pod słońcem” Julii Fiedorczuk, można odnieść wrażenie, że podobną strategię przyjęła autorka. Jej opowieść powstaje właśnie w ten sposób – pojedyncze historie zagarniają coraz więcej przestrzeni, poszczególne wydarzenia zaczynają dotyczyć coraz większej liczby bohaterów, choć narracja pozostaje cały czas ukierunkowana na to, co jednostkowe i intymne. Gdyby chcieć powiedzieć w dwóch słowach, o czym traktuje najnowsza książka Fiedorczuk, można by powiedzieć: o życiu. Choć brzmi to jak komunał, to dobrze pasuje do tej powieści. Autorka, osadzając akcję utworu między innymi w pogranicznej, wielokulturowej przestrzeni Podlasia, opowiada o bohaterach żyjących w niespokojnych czasach dwudz